İkinci Sınavdan Sonra Serbest Çalışmanın Kavramı ve Hukuki Çerçevesi
Die İkinci Devlet Sınavından Sonra Serbest Çalışma hukuki bağlamda, ikinci hukuk devlet sınavını (Assessor sınavı) tamamlamış kişilerin, sabit bir iş ilişkisine bağlı olmaksızın, kendi hesaplarına ve kendi riskleriyle, bağımsız olarak yürüttükleri mesleki faaliyeti ifade eder. Almanya’da 2. Devlet Sınavı, düzenli hukuk eğitimini sonlandırır ve özellikle avukat, noter ya da diğer serbest mesleklerde bağımsız hukuk danışmanlığı veya yargı faaliyetine başlama imkânı sunar.
İkinci Sınavdan Sonra Serbest Çalışmanın Koşulları
İkinci devlet sınavının tamamlanması
Temel resmi şartı şudur: Assessorexamen’in başarıyla tamamlanması. “Tam hukukçu” unvanının alınmasıyla birlikte bağımsız mesleki faaliyetler için giriş hakkı elde edilir. Bu sınavın kazanıldığına dair belge, başvurularda ve kabul işlemlerinde düzenli olarak ibraz edilmelidir.
Serbest mesleki faaliyet için kabul şartları
Hukuk alanında serbest meslek faaliyetine başlamak genellikle resmi bir kabulü gerektirir; örneğin avukat veya noter olarak. Mezuniyetin yanı sıra şu ek şartlar aranır:
- Şahsi güvenilirlik ve ilgili yasalara (örn. Bundesrechtsanwaltsordnung) uygunluk
- Aşağıdakilerin kanıtı: Mesleki sorumluluk sigortası
- Herhangi bir ceza veya meslek hukukuna aykırı engelin olmaması
Diğer hukuki koşullar
Meslek alanına göre, ofis yeri, organizasyon, meslek kurallarına uyum, dosya kabulleri ve meslek sırrı ile ilgili özel düzenlemeler de talep edilebilir.
İkinci Sınavdan Sonra Serbest Meslek Faaliyetleri
Hukuki danışmanlık
Klasik seçeneklerden biri, avukat olarak kendi hukuk bürosunu kurmaktır. Faaliyet, meslek kurallarına uygun şekilde, bağımsız olarak yürütülür.
Noterlik faaliyeti
İkinci sınavdan sonra, başarılı başvuru ve kabul sürecinin ardından noterliğe atanma da mümkündür. Burada da hukuk anlamında bağımsızlık söz konusudur.
Diğer hukuk mesleklerinde bağımsız faaliyetler
Belirtilen mesleklere ek olarak, danışmanlık, bilirkişilik veya arabuluculuk gibi faaliyetler de, kanunen yasaklanmadığı sürece, ikinci devlet sınavından sonra bağımsız olarak yürütülebilir.
Hukuki Yükümlülükler ve Sorumluluklar
Kendi sorumluluğu ve sorumluluk alanı
İkinci sınavdan sonra serbest çalışanlar kendi adlarına hareket eder ve tüm girişimcilik riskini üstlenirler. Müvekkil ilişkilerinden veya kusurlu hizmet ya da iş ifasından doğan yükümlülüklerde, seçilen şirket şekline bakılmaksızın, şahsen ve doğrudan sorumludurlar.
Meslek Hukuku ve Gizlilik
Bağımsız hukuk hizmeti sunanların mesleki faaliyeti sıkı yasal düzenlemelere tabidir. Bunlara özellikle gizlilik yükümlülüğü, çıkar çatışması yasağı ve vekâlet kabulünde özen yükümlülüğü dahildir.
Sosyal Sigorta Hukuku Statüsü
Serbest çalışanlar, genellikle kendi sosyal güvencelerini sağlamakla bizzat yükümlüdür. Buna özellikle (örn. Avukatlar Sandığı gibi) meslek fonuna kayıt veya isteğe bağlı olarak kanuni ya da özel sağlık ve emeklilik sigortası yaptırmak dahildir. Pek çok durumda yasal sosyal sigortada zorunlu üyelik yoktur.
Şirketler Hukuku ve Vergisel Yönler
Yasal olarak izin verilen şirket türleri
İkinci sınavdan sonra bireysel çalışma, ortaklık, iş ortaklığı veya ticari ortaklık kurmak mümkündür. Her şirket türü, geçerli ticaret ve meslek hukukuna uygun olmalıdır.
Vergi hukukuna ilişkin yükümlülükler
Serbest çalışanlar gelir vergisine tabidir (Gelir vergisi, gerekirse bazı şirket türlerinde kurumlar vergisi ve ticaret vergisi) ile, kanunen belirlenen muafiyet sınırları aşıldığında KDV (katma değer vergisi) bildirimi ve ödeme yükümlülüğüne tabidir.
Serbest Mesleki Faaliyetin Bildirimi ve Başlatılması
Bildirim ve beyan yükümlülükleri
İkinci sınavdan sonra serbest meslek faaliyetine başlama, bilhassa aşağıdaki kurumlara bildirilmelidir:
- Vergi dairesi: Vergisel kayda alınması için
- İlgili meslek kuruluşları (örn. meslek fonuna kayıt için)
- Faaliyet serbest meslekler listesine girmiyorsa, ticaret odası
Gerekli sigortalar
Faaliyete başlamadan önce yeterli bir mesleki sorumluluk sigortasının kanıtlanması gerekir. Asgari teminat tutarına ilişkin gereklilikler, yapılan işin niteliğine ve şirket yapılanmasına göre değişir.
Serbest Faaliyetin Sona Ermesi
Kapanış ve hukuki sonuçlar
Serbest meslek faaliyeti sona erdiğinde, ilgili kurum ve dairelere (vergi dairesi, sosyal sigorta kurumları, meslek sicili) çeşitli fesih bildirimleri yapılmalıdır. Bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi, vergisel ve sosyal güvenlik açısından olumsuz sonuçlara yol açabilir.
Faaliyet Sonrası Sorumluluk ve Yükümlülükler
Üstlenilmiş dosya veya tamamlanmış sözleşmeler için, mesleki faaliyetin sona ermesinden sonra da faaliyet sonrası sorumluluk muhtemel görev ihlalleri için geçerlidir. Sorumluluğun süresi, yasal zamanaşımı sürelerine göre belirlenir.
Sonuç ve Özet
Die İkinci Sınavdan Sonra Serbest Çalışma çok sayıda hukuki çerçeveyi bünyesinde barındırır. Özellikle Assessorexamen’in başarıyla tamamlanması ile meslek, vergi ve sosyal güvenlik yükümlülüklerine uyulması şarttır. Bağımsız meslek icrası, meslek, şirketler ve sorumluluk hukukunda kapsamlı bilgi gerektirir. Sözleşme, sorumluluk ve organizasyona ilişkin özel düzenlemeler, vekil ilişkileriyle güvenli çalışmayı ve mesleğin profesyonel icrasını düzenler. Bu kurallara uyum sayesinde, hem riskler azaltılır hem de ikinci devlet sınavından sonraki başarılı bir serbest meslek faaliyeti için gereken zemin oluşturulur.
Sıkça Sorulan Sorular
İkinci sınavdan sonra serbest mesleki faaliyet için hangi meslek hukuku şartları sağlanmalıdır?
İkinci devlet hukuk sınavından sonra, serbest avukat olarak çalışabilmek için öncelikle § 4 BRAO uyarınca baro kaydı gereklidir. Bunun için gerekli olan başvuru, ikinci sınavın başarıyla geçildiğine dair belge ile § 51 BRAO’ya uygun olarak mesleki sorumluluk sigortası kanıtını da içermelidir. Kendi hukuk bürosu açmak veya ortaklık kurmak ek olarak, ofis yeri (§ 27 BRAO) ve mesleki birlikler (§§ 59a ve devamı BRAO) ile ilgili meslek kurallarına uyumu gerektirir. Avukat sicili veya gerekirse ortaklık sicilinde kayıt şirket tipine göre gereklidir. Diğer bağımsız hukuk işleri (örneğin şirket avukatı olarak) için ise; avukatlık ruhsatı olmadan hukuk hizmeti sunumuna yönelik yasal düzenlemelere (§§ 1 ve devamı RDG) uyulmalıdır.
Mesleki sorumluluk sigortası zorunluluğuna dair hangi düzenlemeler vardır?
§ 51 BRAO’ya göre her bağımsız avukat, her bir sigorta vakası için en az 250.000 € teminatlı bir mesleki sorumluluk sigortası yapmak ve bunu ruhsat süresince sürdürmek zorundadır. Bunun ayrıntıları ilgili baro ile belgelenmelidir. Yeterli sigorta olmadan faaliyet gösterilirse, ruhsatın iptali riski vardır (§ 14 Abs. 2 Nr. 9 BRAO). Sigorta şirketinin BaFin tarafından onaylı olması gerekmektedir. Sigorta, avukatlık faaliyetinden doğan tipik sorumluluk risklerinin tamamını kapsamalıdır, özel alanlarda özel sözleşmeler gerekebilir.
Serbest meslek faaliyetine başlarken hangi kurumlara bildirim yapılmalıdır?
Serbest meslek faaliyetine başladıktan sonra birden fazla kuruma bildirim zorunluluğu doğar. Öncelikle serbest meslek başlangıcı, vergi numarası alınması ve gerekirse KDV beyannamesi yapılabilmesi için ilgili vergi dairesine bildirilmelidir (§§ 18, 138 AO). Baroya hukuk bürosunun açılışı bildirilmeli, büro adresi değişikliği ve mesleki faaliyetteki değişiklikler için de ek bildirim yapılmalıdır (§ 27 BRAO). Şirket türüne göre ticaret sicili (özellikle ortaklık ya da GmbH) veya ilgili sicil mahkemesine bildirim gerekebilir.
Meslek hukukuna göre reklam faaliyetleriyle ilgili hangi kısıtlamalar geçerlidir?
Avukatlık reklamı, § 43b BRAO ve § 6 BORA’ya göre nesnellik ve doğruluk esaslarına tabidir. Reklam, bireysel iş edinmeye yönelik olmamalı ve yanıltıcı ya da karşılaştırmalı ifadeler içermemelidir. BORA özellikle biçim ve içerik ile ilgili ayrıntılı düzenlemeler getirir: Uzman avukatlık, faaliyet alanı ve nitelikler hakkındaki bilgiler gerçeğe uygun olmalıdır. Elektronik reklam ayrıca veri koruma (DSGVO, § 7 UWG) kurallarına tabidir. Reklam kısıtlamalarına aykırılıklar meslek hukuku açısından cezalandırılır ve uyarıdan meslek yasağına kadar gidebilir.
Hangi sosyal sigorta hükümlerine dikkat edilmelidir?
Bağımsız avukatlar mecburi devlet emeklilik sigortasına tabi değildir, fakat ilgili avukatlar sandığına üye olmak zorundadırlar. Ödeme yükümlülükleri sandığın tüzüğüne ve gelire bağlı olarak belirlenir. Sağlık ve bakım sigortası ise kişinin kendi tercihiyle yapılır; burada devlet ile özel sigorta arasında seçim serbestliği vardır. Hastalık, mesleki maluliyet ya da işsizlik halinde yasal zorunlu sigorta yoktur; bu nedenle özel önlem alınması meslek açısından tavsiye edilir.
Serbest çalışmada hangi vergi yükümlülükleri doğar?
Avukat olarak serbest meslek faaliyeti, § 18 EStG’ye göre serbest meslek olarak ele alınır ve her yıl gelir vergisi beyannamesi verilmeli, ticari faaliyet yoksa gelir-gider tablosu (§ 4 Abs. 3 EStG) hazırlanmalıdır. Belirlenen ciro sınırları aşıldığında (şu an önceki yıl 22.000 €, cari yıl 50.000 €) KDV beyan edilip düzenli ödenmelidir (§ 19 UStG – küçük işletme kuralı). Ayrıca, gelir vergisi ve gerekirse ticari faaliyet durumunda ticaret vergisi için de avans ödemeler yapılmalıdır. Süre ve şekil şartlarını vergi dairesi belirler; bu kurallara uyulmaması halinde vergi cezaları uygulanabilir.