Solliciteren zonder predicaat

Sollicitatie zonder predicaat

Definitie en betekenis

De term ‘sollicitatie zonder predicaat’ beschrijft binnen de Duitse rechtspraktijk het proces waarbij men solliciteert naar een functie in een advocatenkantoor of een soortgelijke instelling, zonder het eerste of tweede staatsrechtelijk examen af te sluiten met een zogenaamd predicaat. Een predicaatexamen betekent doorgaans dat ten minste het cijfer ‘vollbefriedigend’ of hoger in het staatsexamen is behaald. Veel vacatures in de juridische sector eisen expliciet of impliciet een dergelijk predicaat. Een sollicitatie zonder predicaat betekent dus een spontane of reguliere sollicitatie, hoewel niet aan het cijfercriterium is voldaan.

Plaats binnen het sollicitatieproces

Rol en relevantie voor de instap in een advocatenkantoor

In de selectieprocedure voor jonge talenten en starters waren de eindexamencijfers uit het staatsexamen lange tijd van doorslaggevend belang. Sommige kantoren vermelden deze vereiste expliciet in hun vacatures. Toch zijn er veel sollicitatieprocedures waarin ook kandidaten zonder predicaatsexamen worden overwogen. Naast vakkennis worden andere aspecten steeds belangrijker, zoals praktijkervaring, soft skills en persoonlijke eigenschappen.

Bij een sollicitatie zonder predicaat ligt de nadruk vaak op andere onderdelen en vaardigheden. Hiertoe behoren onder meer voltooide stages, betrokkenheid tijdens de studie, taalkennis of specifieke aanvullende kwalificaties. Voor sollicitanten zonder predicaat is het aan te raden om deze sterke punten nadrukkelijk naar voren te brengen tijdens de sollicitatie.

Omgaan met voorwaarden in vacatureteksten

Sommige kantoren vermelden het predicaat als strikte vereiste, terwijl andere juist bewust afzien van een starre eis of letten op het individuele totaalprofiel. De beslissing om zonder predicaat te solliciteren dient daarom te worden afgestemd op de formuleringen in de betreffende vacature en het eigen profiel.

Eisen en verwachtingen van werkgeverszijde

Werkgevers letten bij sollicitaties zonder predicaat in het bijzonder op de algemene indruk die ontstaat door de documenten en persoonlijke contacten. Vaak worden verwacht:

• Praktijkervaring: Relevante werkervaringen tijdens de studie of het juridische traineeship, zoals stages of wetenschappelijke werkzaamheden.
• Sociale competenties: Teamvaardigheid, communicatief vermogen, eigen initiatief en verantwoordelijkheidsgevoel.
• Motivatie en betrokkenheid: Een overtuigende motivatiebrief die uitlegt waarom het beroepsbegin of de loopbaan ook zonder predicaat realistisch en zinvol is.
• Vakspecifieke aanvullende kwalificaties: Aanvullende opleidingen, taalcertificaten of internationale ervaring.

Daarnaast kan het een voordeel zijn als sollicitanten hun persoonlijke ontwikkeling, leergierigheid en individuele sterktes duidelijk naar voren brengen.

Typische misverstanden en verkeerde interpretaties

Er bestaan verschillende misvattingen rond het thema sollicitatie zonder predicaat:

• Geen kans op sollicitatie zonder predicaat: Veel mensen denken ten onrechte dat een sollicitatie zonder predicaat per definitie kansloos is. In werkelijkheid zijn er tal van kantoren die ook sollicitanten zonder predicaatsexamen een kans geven.
• Ontbrekende geschiktheid: Een ander misverstand is dat het cijfer van het staatsexamen op zichzelf de vakinhoudelijke geschiktheid weerspiegelt. Veel werkgevers nemen echter de gehele persoonlijkheid en andere kwalificaties in aanmerking.
• Stigmatisering: Soms wordt aangenomen dat het ontbreken van een predicaat automatisch tot een negatieve beoordeling leidt. In de praktijk worden echter vaak individuele prestaties en ervaringen erkend.

Praktische tips voor sollicitanten

• Eerlijke weergave van de eigen kwalificaties: Transparantie in het cv en de motivatiebrief is belangrijk. Leg op geloofwaardige wijze uit welke sterke punten u meebrengt.
• Focus op relevante praktijkervaring: Praktijkstages, vrijwilligerswerk of student-assistentschappen kunnen een minder goed examencijfer compenseren.
• Individuele voorbereiding: Zoek gericht naar kantoren die waarde hechten aan een veelzijdig kandidatenprofiel en geen starre cijfercriteria hanteren.
• Benadrukking van soft skills en extra kwalificaties: Communicatieve vaardigheden, flexibiliteit, interculturele competenties of vreemde talen worden steeds belangrijker.
• Netwerken en persoonlijke contacten benutten: Deelnemen aan evenementen, carrière-events of netwerkbijeenkomsten kan deuren openen, los van het examencijfer.

Veelgestelde vragen

Wat wordt verstaan onder een sollicitatie zonder predicaat? Van een sollicitatie zonder predicaat is sprake als iemand solliciteert zonder het staatsexamen met ten minste ‘vollbefriedigend’ te hebben afgerond.Heb ik ook zonder predicaat kans op een baan in een advocatenkantoor? Ja, er zijn tal van kantoren die het totaalbeeld van de sollicitant beoordelen en ook zonder predicaat werkmogelijkheden bieden.Moet ik toch solliciteren als ik net niet aan de predicaateis voldoe? Een sollicitatie kan toch succesvol zijn wanneer het totaalprofiel overtuigt. Aanvullende kwalificaties of relevante praktijkervaring kunnen het ontbreken van een predicaat deels compenseren.Hoe kan ik mijn sollicitatie versterken als ik geen predicaat kan overleggen? Leg bijzondere accenten op praktijkervaring, aanvullende kwalificaties, motivatie en persoonlijke sterktes. Een individueel aangepaste motivatiebrief is hierbij doorslaggevend.Wordt het cijfer in het staatsexamen altijd als hoofdcriterium beschouwd? Niet altijd. Veel werkgevers houden ook rekening met andere aspecten, zoals praktijkervaring, betrokkenheid en sociale vaardigheden.

Dit artikel heeft tot doel sollicitanten te helpen het begrip ‘sollicitatie zonder predicaat’ te duiden en zich optimaal voor te bereiden op het sollicitatieproces binnen de juridische sector. Inzicht in de eisen en een gerichte presentatie van de eigen sterktes vormen ook zonder predicaat een goede basis voor een succesvolle start.

Veelgestelde vragen

Mag een werkgever het overleggen van een predicaatexamen rechtsgeldig verplicht stellen?

Werkgevers zijn op grond van hun contractsvrijheid in principe vrij zelf te bepalen welke kwalificatiecriteria ze als voorwaarde voor een sollicitatie stellen. Zo mogen zij in het selectieproces eisen dat sollicitanten een predicaatexamen, bijvoorbeeld op juridisch of economisch gebied, kunnen tonen. Een wettelijke verplichting om een predicaatexamen te overleggen bestaat echter alleen wanneer een dergelijke eis materieel gerechtvaardigd is en in verhouding staat tot de taken behorende bij de uitgeschreven functie. Een formele, algemene eis kan met name in de publieke sector op haar rechtmatigheid getoetst worden aan de Algemene wet gelijke behandeling (AGG) en het principe van selectie naar geschiktheid (art. 33 lid 2 GG).

Is er bij afwijzing wegens het ontbreken van een predicaatexamen sprake van discriminatie volgens de AGG?

De Algemene wet gelijke behandeling beschermt sollicitanten tegen benadeling wegens bijvoorbeeld geslacht, leeftijd, religie, handicap, etnische afkomst, levensovertuiging of seksuele identiteit. Een afwijzing wegens het ontbreken van een predicaatexamen valt doorgaans niet onder benadeling in de zin van de AGG, omdat dit een prestatiecriterium betreft en geen beschermd kenmerk. Indirecte discriminatie zou slechts aan de orde zijn als de formeel neutrale eis in de praktijk feitelijk een bepaalde, door de AGG beschermde groep systematisch benadeelt. Hiervoor zouden concrete aanwijzingen moeten bestaan.

Kan een sollicitatie zonder predicaatexamen juridisch tot afwijzing leiden?

Vanuit arbeidsrechtelijk perspectief is de werkgever in principe vrij om sollicitaties volgens zijn vastgelegde criteria te beoordelen en eventueel af te wijzen. Het ontbreken van een predicaatexamen mag worden meegewogen ten nadele van de sollicitant en als reden voor afwijzing dienen, zolang er geen sprake is van discriminatie of willekeur. Deze beslissing is – mits AGG en eventuele andere antidiscriminatiebepalingen worden nageleefd – juridisch niet aan te vechten.

Is toegang tot de publieke sector zonder predicaatcijfer wettelijk mogelijk?

In de publieke sector geldt volgens art. 33 lid 2 GG het principe van selectie naar geschiktheid, wat betekent dat geschiktheid, bekwaamheid en professionele prestaties bepalend zijn. Ook al vereisen sommige vacatures formeel een predicaatexamen, dit is niet automatisch een absolute toelatingseis. Er moet een individuele, op het functieprofiel toegesneden beoordeling plaatsvinden. Elke starre voorwaarde dat uitsluitend sollicitanten met een predicaatexamen worden overwogen kan als ontoelaatbaar worden beschouwd, tenzij deze gerechtvaardigd is door operationele noodzaak.

Welke wettelijke verplichtingen heeft een werkgever in het sollicitatieproces zonder predicaatexamen?

Werkgevers dienen de Algemene wet gelijke behandeling, het algemeen persoonlijkheidsrecht volgens art. 2 lid 1 GG en de privacywetgeving (met name AVG en BDSG) na te leven. Bij de selectie moet de werkgever garanderen dat geen ontoelaatbare criteria (zoals leeftijd, geslacht, afkomst) meewegen en dat de eisen aan sollicitanten transparant en controleerbaar zijn. Het ontbreken van een predicaatexamen mag alleen tot uitsluiting leiden als dit inhoudelijk is gerechtvaardigd in relatie tot de functie.

Bestaat er een wettelijk recht op uitnodiging voor een sollicitatiegesprek zonder predicaatcijfer?

Een algemeen wettelijk recht op uitnodiging voor een sollicitatiegesprek bestaat niet, tenzij een uitnodigingsplicht voortvloeit uit speciale wettelijke regelingen, zoals § 165 SGB IX (voor mensen met een zware beperking). In alle andere gevallen kan een sollicitant zonder predicaatcijfer geen juridische stappen ondernemen louter wegens het niet in beschouwing nemen, zolang de selectie transparant, objectief en zonder discriminatie heeft plaatsgevonden.

Kan men juridisch bezwaar maken tegen afwijzing wegens het ontbreken van een predicaatcijfer?

Een juridische toetsing van een afwijzing is mogelijk, maar in de praktijk lastig. Sollicitanten kunnen op grond van § 15 AGG schadevergoeding eisen als zij op ongeoorloofde benadeling vermoeden. Met betrekking tot het ontbreken van een predicaatcijfer zou echter bewezen moeten worden dat de afwijzing niet berustte op objectieve of beroepsgerelateerde gronden, maar werd veroorzaakt door ongeoorloofde criteria. De bewijslast ligt bij de sollicitant, wat zulke procedures doorgaans bemoeilijkt.