Of Counsel – Begrip, betekenis en loopbaantraject
De titel “Of Counsel” duidt op een bijzondere positie binnen advocatenkantoren, gesitueerd tussen de klassieke partnerstructuur en de positie van in loondienst werkende advocaten. Deze benaming wordt vooral gebruikt in grotere eenheden, maar heeft in de afgelopen jaren ook aan betekenis gewonnen binnen middelgrote ondernemingen en kantoren.
Begripsverklaring en positie binnen het kantoor
De benaming “Of Counsel” komt oorspronkelijk uit het Angelsaksische rechtsgebied en is, vooral sinds de jaren 90, ook in het Duitstalige gebied ingeburgerd geraakt. Ze wordt gebruikt om een persoon aan te duiden die op een bijzondere manier aan het kantoor verbonden is, zonder partnerstatus of vaste ondernemingsaandelen te bezitten.
Of Counsel vervullen een adviserende, ondersteunende of op deelgebieden zelfstandig verantwoordelijke rol. Zij kunnen zowel fulltime als parttime werkzaam zijn. Vaak hebben zij zelfstandige dossierverantwoordelijkheid of nemen zij specifieke taken op zich, bijvoorbeeld bij de begeleiding van cliënten of de ontwikkeling van strategische vraagstukken.
Afbakening ten opzichte van andere carrièretrappen
Of Counsel onderscheidt zich van andere kantoorfuncties zoals Associate of Partner. Terwijl Associates gewoonlijk in loondienst zijn en toewerken naar een mogelijke promotie tot partner, neemt Of Counsel een intermediaire positie in. De titel kan zowel een voorstadium tot het partnerschap zijn als een alternatief voor ervaren personen die niet direct vennoot willen worden. Soms blijven voormalige partners, na hun uittreden uit de actieve vennootschap, actief als Of Counsel.
Wettelijke kaders en toelating
In Duitsland en andere landen is de positie van Of Counsel niet wettelijk exclusief geregeld. Het betreft eerder een functietitel die door kantoren in het kader van hun eigen organisatie wordt toegekend. De toelating tot de advocatuur blijft de basisvoorwaarde, maar er bestaan geen exacte vereisten voor het toekennen van de titel Of Counsel. In internationale kantoren kunnen extra criteria of interne regelingen gelden, bijvoorbeeld over het minimum aantal jaren beroepservaring of bijzondere kwalificaties.
In tegenstelling tot de status van partner, die contractueel is vastgelegd in vennootschapsrechtelijke overeenkomsten, is de benaming Of Counsel vrij vorm te geven en onderhevig aan de interne kantoorstructuur.
Historische ontwikkeling van de Of Counsel-positie
De functie Of Counsel is ontstaan in de Verenigde Staten als antwoord op veranderende carrièrepaden en de diversificatie van juridische dienstverlening. Oorspronkelijk was deze bedoeld voor ervaren advocaten die op het punt stonden met pensioen te gaan of die niet langer aan de tijds- en werkdruk van het partnerschap wilden worden blootgesteld. In de loop der jaren is de titel steeds vaker gebruikt voor andere bijzondere rollen, zoals personen met diepgaande expertise of als langdurige externe adviseurs.
In het Duitstalige gebied werd de titel vooral geïntroduceerd door de expansie van internationale kantoren. Tegenwoordig biedt Of Counsel een flexibele vormgeving die kantoren verschillende samenwerkingstrajecten mogelijk maakt.
Vereisten en toelatingsvoorwaarden
Beroepservaring
In de meeste gevallen wordt de titel Of Counsel toegekend aan ervaren advocaten die zich door jarenlang werk binnen hun vakgebied én door uitzonderlijke prestaties binnen het kantoor of in andere beroepsmatige contexten hebben onderscheiden. Meestal beschikken zij over meerdere jaren werkervaring, vaak ook over een carrière als partner, rechter, bedrijfsjurist of in vergelijkbare leidinggevende posities.
Persoonlijke en vakinhoudelijke competenties
Er worden naast grondige vakkennis vooral sterke sociale vaardigheden, zelfverantwoordelijkheid en de capaciteit tot het dragen van dossierverantwoordelijkheid of het begeleiden van complexe projecten verwacht. Bovendien speelt het vermogen om cliënten te werven en te binden een centrale rol.
Contractvorm en beloning
Het contract voor een Of Counsel-positie is veelal individueel, maar oriënteert zich doorgaans op een combinatie van vaste beloning en resultaatgerelateerde componenten. Een ondernemersdeelname zoals bij de partners is meestal niet voorzien; statutaire rechten en plichten hangen van de concrete situatie af.
Typische taken en verantwoordelijkheidsgebieden
Dossierbeheer en advisering
Of Counsel nemen regelmatig de begeleiding van geselecteerde dossiers op zich, vaak op gebieden van bijzondere complexiteit of strategisch belang. Zij kunnen optreden als contactpersoon voor cliënten en zijn zelfstandig verantwoordelijk voor hun juridische begeleiding.
Strategische ontwikkeling en kantoormanagement
Vaak zijn Of Counsel betrokken bij de ontwikkeling van nieuwe praktijkgebieden, de begeleiding en bevordering van Associates of bij de strategische positionering van het kantoor. In sommige gevallen nemen zij projectmatige rollen op zich, bijvoorbeeld bij het opzetten van nieuwe vestigingen of de afhandeling van grote dossiercomplexen.
Vakinhoudelijke vertegenwoordiging en representatie
Of Counsel nemen vaak taken op het gebied van vakinhoudelijke representatie van het kantoor waar, bijvoorbeeld door publicaties, vaklezingen of het meewerken in beroepscommissies. Zeker binnen internationale kantoren worden zij ingezet voor relatiebeheer en het opbouwen van interdisciplinaire contacten.
Perspectieven en overgangen naar hogere carrièretrappen
De Of Counsel-positie kan verschillende perspectieven bieden. In sommige kantoren dient het als overgangsfase naar het equity-partnerschap. In andere gevallen is het een permanente eindpositie die langdurig vervuld kan worden. Of Counsel kunnen ook dienen als mogelijkheid tot terugtrekking in een adviserende rol, bijvoorbeeld na het overdragen van operationele taken.
Een klassieke, rigide carrièreladder bestaat voor Of Counsel niet; de ontwikkeling hangt eerder af van individuele afspraken met het kantoor en van persoonlijke doelstellingen.
Veelgestelde vragen over het loopbaantraject Of Counsel
Wie mag de titel Of Counsel voeren?
In principe staat de titel open voor ervaren advocaten die al aantoonbare verantwoordelijkheid en expertise hebben laten zien. De positie wordt meestal toegekend na meerdere jaren gekwalificeerde beroepservaring.
Is er sprake van een ondernemersdeelname in het kantoor?
Of Counsel zijn doorgaans niet als ondernemer bij het kantoor betrokken, tenzij dit individueel is overeengekomen. Op dit punt verschilt de positie fundamenteel van die van een partner.
Hoe onderscheidt Of Counsel zich van Counsel, Senior Associate of Advisor?
“Of Counsel” is een internationaal gangbare term en staat voor een zelfstandige functie met doorgaans meer besluitbevoegdheid en dossierverantwoordelijkheid dan een Senior Associate of Counsel. De precieze invulling hangt echter sterk af van het betreffende kantoor.
Welke voordelen biedt de positie?
De functie biedt ervaren advocaten de mogelijkheid om hun knowhow gericht in te zetten, flexibel dossiers te begeleiden en tegelijkertijd verantwoordelijkheid te nemen, zonder noodzakelijkerwijs administratieve of vennootschapsrechtelijke taken van een partner op zich te hoeven nemen.
Is er een minimale of maximale duur voor het functioneren als Of Counsel?
Er bestaat geen vaste minimum- of maximumtermijn. De duur van de aanstelling wordt doorgaans individueel vastgelegd als onderdeel van de overeenkomst met het kantoor.
Is doorstroming van Of Counsel naar het partnerschap mogelijk?
Deze overstap is in principe mogelijk en wordt in sommige kantoren zelfs gezien als standaardroute. Voorwaarde is meestal de wens van beide kanten en het voldoen aan interne eisen voor toetreding tot de vennotenkring.
De positie van Of Counsel biedt een flexibel en veelzijdig loopbaanpad, waarmee ervaren advocaten hun competenties in een zelfstandige rol kunnen inzetten en de ontwikkeling van het kantoor actief kunnen meebepalen.
Veelgestelde vragen
Welke taken vervullen Of Counsel juridisch gezien binnen een kantoor?
Of Counsel ondersteunen kantoren hoofdzakelijk door hun adviserende inbreng bij dossiers, zonder formeel partner of werknemer-advocaat te zijn. Zij brengen vaak gespecialiseerde vakkennis of jarenlange ervaring in bepaalde rechtsgebieden mee. De werkzaamheden variëren van het opstellen van complexe adviezen, het ontwikkelen van strategieën voor belangrijke dossiers tot het ondersteunen bij gerechtelijke of buitengerechtelijke onderhandelingen. Meestal zijn zij niet primair verantwoordelijk voor acquisitie of volledige dossierafhandeling, maar treden zij op als adviseur, vaak met focus op juridische competentie en kwaliteitsborging. Ook het opleiden en superviseren van jongere collega’s behoort vaak tot hun taken, telkens met inachtneming van alle beroepsrechtelijke voorschriften.
Hoe is de aansprakelijkheidsverhouding van Of Counsel ten opzichte van cliënten geregeld?
De aansprakelijkheidsverhouding hangt hoofdzakelijk af van de concrete invulling van de samenwerking. Werkt de Of Counsel zelfstandig, dan kan hij/zij rechtsreeks contractspartij van cliënten worden en geldt de eigen aansprakelijkheid volgens § 280 BGB evenals de beroepsrechtelijke plichten zoals § 43 BRAO, met name de beroepsaansprakelijkheidsverzekering op grond van § 51 BRAO. Indien de Of Counsel uitsluitend voor het kantoor werkt, is in de eerste plaats het kantoor jegens cliënten aansprakelijk, terwijl tegenover de Of Counsel interne regresvorderingen kunnen bestaan. Ongeacht de contractuele regeling moeten de informatieplichten volgens § 49b BRAO en de zorgvuldigheidsplichten volgens § 276 BGB worden nageleefd.
Welke arbeidsrechtelijke bijzonderheden gelden bij het dienstverband als Of Counsel?
Juridisch relevant is met name de aard van de arbeidsverhouding. Vaak is Of Counsel op freelance basis werkzaam; echter, een aanstelling als werknemer is ook denkbaar. Bij zelfstandigheid gelden de beschermingsbepalingen van het algemene arbeidsrecht, zoals ontslagbescherming volgens de KSchG, niet. Vakantierechten, loondoorbetaling bij ziekte of andere rechtsgronden die uiteenvloeien uit de arbeidsrelatie zijn niet van toepassing op Of Counsel in de status van freelance medewerker. Bestaat er echter feitelijk een arbeidsovereenkomst, bijvoorbeeld door nauwe instructie- en organisatorische binding, dan kunnen arbeidsrechtelijke aanspraken ontstaan. De juridische kwalificatie hangt dus altijd af van de feitelijke invulling.
Zijn Of Counsel onderworpen aan de beroepsgeheimhoudingsplicht en het beroepsrecht?
Ja, Of Counsel zijn, ongeacht hun status, altijd verplicht tot geheimhouding volgens § 43a lid 2 BRAO. Ze vallen volledig onder het beroepsrecht voor advocaten, moeten zich met name ook houden aan de voorschriften ter voorkoming van belangenconflicten (§ 43a lid 4 BRAO) en voldoen aan de plicht tot zorgvuldige beroepsuitoefening en bijscholing (§ 43a BRAO, § 59e lid 2 BRAO). Evenzo zijn zij onderworpen aan de relevante EU-privacyrichtlijnen en zijn ze verantwoordingsplichtig aan de orde.
Welke contractuele regelingen zijn van belang tussen Of Counsel en kantoor?
Essentieel zijn duidelijke contractuele afspraken over taakverdeling, beloning (vast bedrag, omzetdeelname, kostenvergoeding), aansprakelijkheidsverdeling en het gebruik van kantoorruimtes en- voorzieningen. Het contract moet ook vastleggen hoe acquisitie, gebruik van de kantoornaam door de Of Counsel en vertegenwoordigingsbevoegdheid geregeld zijn. Daaronder vallen eveneens bepalingen over aansprakelijkheidsverzekering, privacy en de omgang met vertrouwelijke informatie. Geadviseerd wordt om de medezeggenschap bij kantoorbesluiten, instructierecht en eventuele concurrentieverboden helder vast te leggen.
Zijn er specifieke beroepsrechtelijke voorschriften voor het gebruik van de titel “Of Counsel”?
De benaming “Of Counsel” is volgens het Duitse beroepsrecht niet expliciet geregeld, maar moet volgens § 6 lid 1 BORA in principe waarheidsgetrouw, zakelijk en niet misleidend worden gebruikt. De persoon moet daadwerkelijk een adviserende, bij de positie passende rol in het kantoor vervullen en mag niet louter als prestigeobject worden opgevoerd. Verder is een duidelijke afbakening ten opzichte van andere functietitels zoals Partner, Associate of freelancer vereist. Onjuiste of misleidende informatie kan leiden tot vorderingen tot staking op grond van het UWG of tot tuchtrechtelijke maatregelen.
Kunnen Of Counsel ook in deeltijd of voor meerdere kantoren werkzaam zijn?
In principe mogen Of Counsel in deeltijd of voor meerdere kantoren werken, zolang er geen beroepsrechtelijke of contractuele beperkingen gelden. Daarbij is het belangrijk dat de onafhankelijkheid van de advocaat te allen tijde gewaarborgd blijft, vooral met het oog op mogelijke belangenconflicten (§ 45 BRAO). Tevens moet het functioneren van het kantoor en de transparantie tegenover cliënten verzekerd zijn. Eventuele contractuele exclusiviteitsafspraken tussen Of Counsel en een kantoor kunnen meervoudige inzet beperken; ook moet de geheimhoudingsplicht ondanks parallelle dossiers gewaarborgd zijn.